Blog

2024-09-16

Overprikkeling bij hooggevoelige kinderen

Laten we eerst vooropstellen dat overprikkeling niet specifiek hoort bij hooggevoeligheid! Overprikkeling is bij hooggevoeligheid eerder een gevolg van diverse aspecten.

Er wordt de laatste tijd veel gesproken en geschreven over overprikkeling, maar wat is het nu eigenlijk? 
De officiële definitie:
“Overprikkeling is een toestand waarin het zenuwstelsel overbelast raakt door teveel prikkels. Dit kunnen sensorisch, cognitieve of emotionele prikkels of een combinatie hiervan zijn.”

Het is dus niet vreemd dat we de laatste tijd steeds meer lezen en praten over overprikkeling. Aangezien het aantal prikkels en het aantal soorten prikkels dat we per dag met zijn alle te verduren krijgen extreem gestegen is de laatste jaren. Zeker voor hooggevoelige personen, die prikkels anders verwerken, kan dit een hele uitdaging zijn en voor overgelopen emmers zorgen.

Tijdens een overprikkeling heeft het zenuwstelsel moeite om alle prikkels te verwerken. Zowel de prikkels die je al in je emmer hebt gestopt die dag als degene die je op dat moment binnenkrijgt. Hierdoor kan je je overweldigend, gefrustreerd, vermoeid of gestrest voelen. Het lichaam zit als ware in een soort overlevingsstand. En in zulke gevallen is het allerbelangrijkste dat het lichaam de tijd en ruimte krijgt om te ontprikkelen. Daarna zal het hoofd en lichaam namelijk pas weer rust gaan ervaren.

Hooggevoelige kinderen ervaren sneller overprikkeling dan geen hooggevoelige kinderen. Hun emmer is sneller gevuld. Simpel gezegd ontbreekt erbij een hooggevoelig kind (persoon) een filter die prikkels filtert op nuttige informatie en geen nuttige informatie. Alle prikkels komen bij een hsp-er naar binnen. En niet mondjes maat, maar in een stortvloed. Daarom hebben hooggevoelige kinderen af en toe ook een moment nodig om stil te staan, te denken en te verwerken voordat ze (kunnen) reageren.
Als je kindje snel overprikkeld raakt is het fijn dat jij als ouder daarbij kan helpen. Dat je kan helpen om je kindje te ontprikkelen. Via deze link “ontprikkelingsposter” kan je gratis een poster downloaden hier op mijn website. Daar staan 8 suggesties op om te ontprikkelen.

Naast het helpen ontprikkelen is het ook heel fijn als jij als ouder weet welke prikkels lastig zijn voor jouw kindje? Voor welke prikkels is jouw kindje gevoelig? Want niet elk hooggevoelig kind (persoon) is even gevoelig voor dezelfde prikkels. Dit is heel persoonlijk.
Heeft jouw kindje meer last van harde geluiden? Of van fel licht, niet alleen de zon maar misschien juist het tl licht binnen? Misschien ruikt jouw kindje echt alles, niet alles ruikt lekker hé dus stel je voor dat je kindje zijn reuk heel gevoelig is en je heel de dag door alles ruikt. Maar misschien vind jouw kindje harde geluiden wel oké, maar vind het vooral veel geluiden tegelijkertijd te overweldigend, bijvoorbeeld op momenten met veel mensen. Of is het geluid van al deze mensen niet zo “prikkelend”  maar meer de gevoelens en energieën die al deze mensen met zich meebrengen? Grote kans dat het een combinatie is van meerdere prikkels soorten. Probeer eens te kijken waar jouw kindje gevoelig voor is, of welke combinatie. Hoe zou je als ouder rekening kunnen houden met deze gevoeligheid, hoe kan je helpen zodat je kind niet continu overprikkeld is?

Met helpen bedoel ik niet je kind in een glazen stolp zetten, of alle situaties zoveel mogelijk proberen te vermijden! Wat dan wel?
Raakt jouw kindje snel overprikkeld door heel veel drukte bij elkaar, zoals op verjaardagsfeestjes? Observeer je kindje dan, en ga eerder weg dan normaal. Ga naar huis voordat je kind overprikkeld raakt. Zo leert je kind in eerste instantie dat het ook “leuk” kan zijn, dit neemt al een interne prikkel volgende keer weg. Je kan uitleggen waarom je wat eerder weg ben gegaan omdat je zag dat de prikkels opliepen, je kindje moe werd, hangerig of huilerig. Zo leert je kind ook zelf te herkennen dat de emmer volloopt. Neem dan natuurlijk ook thuis de stap mee om bewust te ontprikkelen!
Op deze manier kan jouw kindje leren omgaan met prikkels. Doordat ze leren herkennen hoe het voelt als de emmer vol begint te lopen, je daarna leert hoe je kan ontprikkelen tussendoor. Door deze ervaringen, levenservaring, kan het groeien in omgang met prikkels.

Mocht je het lastig vinden om te zien waar jouw kindje specifiek gevoelig voor is qua prikkels, of hoe je kan zien hoe de emmer volloopt, ik geef ook 1 op 1 sessies om eens een uurtje specifiek in te zoomen op jullie situatie en jouw kindje. Waarbij ik jou als ouder helpt te kijken wat de gevoeligheid kan zijn, welke stappen je kan zetten die gericht zijn op jullie. Stuur mij gerust een mailtje of vul contactformulier hier op de website in!